محمدرضا اسپهبد مشاور طرح توسعه نوآوری ها و فناوری های حوزه معدن و صنایع معدنی

ایران اکونومیست- بایستی کوشش گردد در زمینه¬های مختلف معادن فلزی، جلوگیری از خام-فروشی در دستورکار دست¬اندرکاران بخش دولتی و خصوصی قرار گیرد.

 طبق آمار سازمان ملل، ایران در سال 1970 بیش از 50 درصد از ذخایر طبیعی خود را از طریق خام فروشی از دست داده است. خام فروشی بایستی در اقتصاد کشور فورا متوقف شود. فروش ذخائر نفتی کشور بصورت خام امروزه باعث رکود سرسام آور اقتصادی و ارزش افزوده و هدر دادن منابع و قدرت مالی کشور خواهد گردید. از ذخائر نفت و گاز بیش از 2000 مشتق پتروشیمی استحصال میگردد. چگونه میتوان توجیه نمود که با ذخائر نفت خام کیسه مالی و اقتصادی کشورهای راقیه را پر نماییم ولی آنها در مقابل محصولات پتروشیمی را به قیمت چند برابر فروش یک بشکه نفت به ایران میفروشند. در حالیکه کارخانه­های پتروشیمی ایران امروزه قادرند از فراورده های هیدروکربوری نفت و گاز محصولات پتروشیمی و میعانات گازی را مستقیما در بازارهای جهانی عرضه نمایند.

موضوع دیگر؛ خام فروشی در سطح معادن فلزی و غیر فلزی(Non Metallic) است. ایران مقام بالائی را در ذخائر مس و سرب و روی، نیکل و کبالت و نقره و بویژه آهن و منگنز و کرومیت و غیره دارا می­باشد. کنستانتره آهن تا عیار 65 الی70 درصد میتواند صادر گردد. ولی مس بصورت ورقه­های کاتد و مفتول­های حاصل از کاتد آماده سریع برای صادرات خواهد بود. اکنون تنها معدن تولید شمش از ذخائر معدن انگوران زنجان بصورت سرب و روی خالص مصرف صادرات خوبی دارد و بایستی کوشش گردد در دیگر زمینه­های معادن فلزی تولید شمش خالص نیز، جلوگیری از خام­فروشی در دستورکار دست­اندرکاران بخش دولتی و خصوصی قرار گیرد. در مورد معادن غیرفلزی نیز ایران مقام بالائی بویژه در ذخائر گچ، دولومیت، سنگ­های­ساختمانی (تراورتن و غیره)، سنگ آهک و انواع سنگ­های آذرین درشت بلور و رنگارنگ برای ساختمان سازی و غیره را دارا می­باشد. گفتنی است سنگ­های ساختمانی بوسیله سیم برش و بدون انفجار روزانه صدها تن تا چندین هزار تن مورد بهره برداری و استخراج قرار گرفته و صادر می­گردد.

همچنین امروزه ایران مقام بالائی در تولید سیمان در جهان را دارد. ذخائر عظیم سنگ­آهک و مواد رسی کنار هم بویژه در جنوب ایران انواع سیمان­های تیپ­های مختلف مخصوصا سیمان تیپ 4 و سیمان ضد سولفات را در اختیار جهانیان و کشورهای همسایه خلیج فارس قرار می­دهد.

یکی از موارد مهم تهیه کاغذ از سنگ­های آهکی با خلوص بالا می­باشد که تکنولوژی این امر نیز در ایران توسط شرکت­های دانش بنیان در حال انجام است. تهیه مواد دارویی خوراکی از فراورده های معدنی و استفاده از co2 و فلرهای دودکش کارخانجات مخصوصا پالایشگاه گاز کنگان و عسلویه برای تولید یخ خشک.

 استفاده از عناصر نادر خاکی

یکی از پدیده های جالب در کشور ما وجود عناصر نادر همراه با عناصر فلزی در حال استخراج در معادن مس، مولیبدن، سرب، روی،کرومیت و غیره می­باشد. بعنوان مثال وجود فلز (RH) رنیوم همواره با مولیبدن همراه است.کارخانه­های غنی از مولیبدن(MO) در ایران از آستامال در مرز ایران با ارمنستان، معادن عظیم در ایران مرکزی در حوزه انارک و کپه داغ و غیره میتوان به ذخائر این عنصر نادر خاکی (رنیوم) دسترسی پیدا کرد.

دیگر عناصر مانند ربیدیوم، هافنیوم(HF) همراه با استرانسیوم (SI) بعنوان عنصر لیتوفیل میتواند در اکتشافات سطح­الرضی ژئوشیمیایی و ژئوفیزیکی قرار گیرد. وجود عناصر دیگری مانند (TI) تیتان همراه با ایندیوم و اسکاندیوم و غیره قابل بررسی و پیگیری می باشد.
(کد خبر : ۳۶۴۳۸۵ - ۲۲ مهر ۱۳۹۹ - ۱۰:۳۹)