15
سه شنبه, اکتبر
سه شنبه, ۲۴ مهر ۱۴۰۳

انارک نیوز - (نوشته یک مسافر از خطه فارس)
روستای  چوپانان، یکی از کم نظیرترین و زیباترین روستاهای خشتی نه تنها در ایران بلکه در دنیا می باشد. این روستای زیبای خشتی در بخش انارک و از توابع شهرستان نائین در استان اصفهان و در دل کویر مرکزی ایران و در کنار کویر مخوف ریگ جن واقع شده است. فاصله آن تا شهر اصفهان ٣٠٠ کیلومتر و تا شهرستان  نائین  وشهر  انارک به ترتیب  ١۵٠ و ٨٠ کیلومتر است.
سنگ بنای این روستا در سال ١٢٨٠ توسط کاروانیانی که از این محل عبور میکردند گذاشته و توسعه یافته و از ابتدای تشکیل بطوری مهندسی شده که  هیچ کوچه بن بستی در این روستا وجود ندارد.
یکی از قدیمی ترین معادن سرب که قدمت آن به چندین هزار سال میرسد بنام معدن سرب نخلک. تقریبا در نزدیکی این روستا  واقع شده. معدنی که با توجه به شیوه های استخراج اولیه کوره های ذوب قدیمی و فنون معدنکاری و بویژه شیوه استخراج و ذوب از بی نظیر ترین و قدیمی ترین معادن دنیاست که به شیوه طنز گفته میشود اگر یک  فارغ التحصیل رشته معدن ویا زمین شناسی  این معدن را ندیده باشد همانند مسلمانیست  که مستطیع شده وبه زیارت خانه خدا نرفته است، تلقی می گردد.
پناهگاه حیاط وحش عباس آباد که از بی نظیر ترین حیات وحش های موجود است، در کناره این روستا قرار گرفته که علاوه بر گونه های مختلف جانوری اعم از پرنده، خزنده،  پسناندار و ... جولانگاه  پلنگ ایرانیست که به شدت از این موجود حفاظت شده مراقبت بعمل می آید.
کویر مخوف و ترسناک ریگ جن، که تابحال کسی را جرات و یارای آن نبوده که پای در آن نهد و از آن عبور کند در کنار این روستا قرار دارد.
از زیبائی های دیدنی و بینظیر این کویر، تماشای کهکشان راه شیری در شب  به جهت نزدیک ترین فاصله از هر گوشه دنیاست و بویژه در اواخر و اوایل ماه های قمری که ماه در آسمان بسیار کم نور است.
شغل مردمان این روستا عمدتا کشاورزی، دامداری، معدنکاری، رانندگی کامیون و جمع آوری  گیاهان دارویی بویژه هندوانه ابوجهل که نقش بسزا وعمده ای در درمان دیابت دارد. مردمان این روستا بسیار مهمان نواز و صمیمی و مهربانند که این ویژگی ها  از خصائص  همه مردمان کویر نشین است. فاصله این روستا تا کویر گردشگر پذیر مصر از طریق دوراهی خور و جندق حدود ١٠٠ کیلومتر است که با توجه به راه های ارتباطی مناسب به راحتی قابل دست رسی است. باید توجه داشت که کویرنوردی مستلزم وجود خودرو مناسب، تجهیزات ایمنی، نقشه ،قطب نما، آذوقه،  بویژه آب و خصوصا همراه داشتن راهنما و بلد محلی  میباشد.
در این روستا مکانهایی  به صورت بومگردی جهت اقامت گردشگران وجود دارد. ضمن آنکه  درب تمامی منارل این روستا واصولا همه منازل مردمان خوب کویر نشین  به جهت سنت حسنه مهمان نوازی به روی گردشگران در نهایت صمیمیت و مهربانی و مهماننوازی باز است، اصولا  فصل بازدید از این روستا  و سایر مناطق کویری از اواسط پائیز تا عید نوروز است. 
در صورت مسافرت به این روستا قادر خواهید بود در مسیر خود  از شهر انارک بویژه موزه معدنی آن و همچنین  زیارتگاه احمدبن موسی ملقب به شاهچرا غ و کاروانسرای قدیمی آن بازدید کنید و هم چنین   در شهر جندق از  قلعه قدیمی مربوط به دوران ساسانی و منزل شاعر و ادیب و روزنامه نگار معاصر مرحوم حبیب یغمایی که  از بزرگان فرهنگ وادب پارسیست و همچنین روستای زیبای گردشگرپذیر  کویر مصر و امکانات کویرنوردی این روستا  و همچنین  دیدار از  نمکزار  و آبشار نمکی و سایت نمک درمانی شهرستان خور و بیابانک به جهت فاصله نزدیک آن تا این روستا استفاده کنید.
در دیدار از روستای چوپانان استفاده از  دمنوش گیاهان دارویی وحشی این منطقه، در کنار یک دنیا صفا و صمیمیت مردمان بسیار ساده و صمیمی و دوست داشتنی  این تنها  روستای خشتی دنیا  که بطرز بسیار زیبا و مهندسی شده طراحی و بنا  شده، لذت ببرید . به همگان بویژه به  دانشجویان رشته معماری برای بازدید از روستای چوپانان و هم چنین عزیزان معدنکار و زمین شناس برای بازدید از شهر انارک که به پایتخت معدنکاری ایران معروف است، حتما توصیه میگردد.

توجه: اشکالاتی در متن وجود دارد از جمله: چوپانان در فاصله ۹۵ کیلومتری شرق انارک واقع شده و بنیان‌گذاران چوپانان شتردارانی، اهل انارک بوده‌اند و به شغل باربری از جنوب کشور تا تهران مشغول بودند.
ریگ جن را با تجهیزات و گروهی، افراد زبده طی می نمایند و آسمان بی غبار و دور از نورهای مصنوعی، آنرا دیدنی نموده است.

کویر «ریگ جن»؛ شگفت‌انگیز و پُر رمز و راز

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان نایین گفت: کویر شگفت‌انگیز و زیبای ریگ جن که بخشی از آن در شهرستان نایین قرار دارد به دلیل عدم وجود منابع آب و موانع طبیعی در طول قرن‌ها از دسترسی انسان دور بوده است.

محمود مدنیان در گفت‌وگو با ایسنا درباره جاذبه طبیعی «ریگ جن» که بخشی از آن در شهرستان نایین قرار دارد، اظهار کرد: ریگ جن که یکی از اسرارآمیزترین مناطق کویری جهان است دارای تپه‌های ماسه‌ای در جنوب سمنان، شرق دریاچه نمک، شمال انارک و غرب جندق قرار دارد. ۱۳۰ سال پیش یک کویرگرد سوئدی به این منطقه می‌آید که نمی‌تواند تا مرکز کویر ریگ جن برود، اما ۹۰ سال پیش یک کویرگرد آمریکایی می‌تواند تا مرکز کویر ریگ جن برود.

وی افزود: یکی از ویژگی‌های کویر «ریگ جن» وجود ریگ‌ها و رمل‌های روان است و رویش گیاه در این ناحیه به ندرت رخ می‌دهد، به طوری که در برخی از نقاط کویرِ ریگ جن درختچه‌های اندکی وجود دارد. در مسیری که افراد حرکت کرده و برای مثال از روی یک تپه عبور می‌کنند دو روز بعد ممکن است آن تپه در اثر وزش باد وجود نداشته باشد. عدم وجود منابع آب در گستره وسیع ریگ جن به همراه وجود موانع طبیعی از جمله باتلاق‌های نمک و تپه‌های ماسه‌ای مرتفع، عواملی بودند که این منطقه را در طول قرن‌ها از دسترسی انسان دور نگه ‌داشته‌اند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نایین گفت: از دیگر شگفتی‌هایی که کویر ریگ جن دارد این است که در برخی نقاط از این کویر زمین خیلی سفت است و آب در این نقاط سفت می‌ماند و به مرور رخنه‌هایی در این زمین ایجاد می‌کند که در اثر آن گرداب‌های بسیار عجیبی رخ می‌دهد.

مدنیان تصریح کرد: وجه تسمیه کویر ریگ جن این است که در ۱۰۰ سال پیش صداهای خیلی عجیبی از این کویر به گوش می‌رسیده که افراد محلی تصور می‌کردند منشأ صدا از جنیان است، اما بعدها از لحاظ علمی مشخص شد به دلیل اختلاف دمای بسیار زیادی که در شب و روز کویر وجود دارد ریگ‌ها به دلیل سرما و گرمای زیاد و انقباض و انبساط می‌ترکیده‌اند که در اثر این ترکیدن صداهای عجیبی ایجاد می‌شده است.

کویر «ریگ جن»؛ شگفت‌انگیز و پُر رمز و راز

وی ادامه داد: در حاشیه کویر ریگ جن ناحیه‌ای به نام «گودِ دوباب» وجود دارد که دارای درختچه‌های نخلی است که چشم‌انداز زیبایی را ایجاد می‌کند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان نایین، گفت: گردشگران از حاشیه کویر ریگ جن که کویر مرنجاب است بازدید می‌کنند و ناحیه ریگ جن بیشتر در ناحیه چوپانان قرار دارد. تپه‌های شنی از جاذبه‌های مناطق کویری است و به این دلیل که ماسه به لباس گردشگران نمی‌چسبد مورد توجه افراد قرار می‌گیرد.

مدنیان خاطرنشان کرد: قرار است در آآینده با رعایت اصول محیط زیستی مکان‌هایی در نظر گرفته شود که ماشین‌های آفرود نتوانند به راحتی از آن عبور کنند. با همکاری بخش خصوصی قرار است این اتفاق بیفتد و در حاشیه ریگ جن، کمپی کویری برای خدمات رسانی به گردشگران و استفاده اصولی از ماشین‌های آفرود ایجاد کنند. استعلام‌های لازم برای ایجاد این کمپ در حال انجام است که اگر مشکلی پیش نیاید تا سه سال آینده این کمپ به بهره‌برداری می‌رسد.

وی افزود: بخش‌هایی در ریگ جن وجود دارد که به آن «دَق» می‌گویند. دق به جایی گفته می‌شود که زمین بسیار سفت است و با ماشین وقتی از روی این نوع زمین حرکت می‌کنید انگار روی آسفالت در حال راندن ماشین هستید که این امر مورد توجه گردشگران قرار دارد. اگر بارندگی رخ دهد در این دق‌ها آب نفوذ نمی‌کند و دریاچه‌های زیبایی شکل می‌گیرد.
(۱۷ مهر ۱۴۰۱ / ۱۱:۲۸ - کد خبر: 1401071708149)

کسی نمی‌داند آراستگی و نظم، چطور از همان اول در این روستا جا خوش کرد. فقط کافیست تصویری از نمای بالا دیده باشیم و حق بدهیم که «چوپانان» بیراه منظم‌ترین روستای خشتی جهان نام نگرفته است. در این روستا که حدود ۱۲۰ سال از عمرش می‌گذرد، کوچه ها عمود بر هم و بدون بن ‌بست ساخته شده‌اند و خانه‌ها بادگیر دارند. با خانه‌هایی به رنگ خشتی و گلی.

به گزارش همشهری‌آنلاین؛ روستای چوپانان که در ۹۰ کیلومتری بخش انارک و ۱۸۰ کیلومتری شرق شهرستان نایین واقع شده است ، علاوه بر معماری منحصر به فرد محل رشد گیاهان دارویی خودرو است که این روزها بیشتر مورد توجه قرار گرفته تا اسم روستا را زنده نگه دارد. 

مدیر اداره میراث فرهنگس نایین درباره وجه تسمیه روستا به همشهری می‌گوید: اسناد و مدارک نشان می‌دهد که حدود ۱۲۰ سال پیش این روستا شکل گرفت. پایه‌گذاران نخست آن هم چوپانانی بودند که گوسفندان خود را برای سیراب کردن به سر چاهی در این محدوده می‌آوردند. چاه آب باعث شد زندگی در این محدوده رونق بگیرد و کم کم مردمانی از خور، بیابانک و انارک به این محل آمدند و روستای چوپانان شکل گرفت. روستایی که امروز هزار و ۷۰۰ نفر جمعیت دارد.

محمود مدنیان درباره اینکه علت نظم و ترتیب خانه‌سازی دراین روستا چه بوده، اینطور پاسخ می‌دهد: اطلاعات خاصی در دسترس نیست. ولی روستا کاملا مهندسی ساز و منظم است. برای همین به آن منظم ترین روستای  جهان می‌گویند. هیچ کوچه بن بستی در آن نیست و از هر کوچه می‌توان انتهای آبادی را در شرق یا غرب دید.

جذابیت بصری دیگر این روستا در بادگیر خانه های خشتی روستا در دل کویر است. مدنیان می‌گوید که ۹۵ درصد خانه های روستا بادگیر دارد که به عنوان خنک کننده طبیعی کاربرد دارد.

در حاشیه این روستا طبیعت کویری، زمین‌های کشاورزی به عنوان قطب کشاورزی نایین و خدمات زیر ساختی و دامداری وجود دارد. در همسایگی روستا معدن سرب نخلک هم قرار گرفته‌است. معدنی با قدمت ۲هزار سال که یکی از قدیمی‌ترین معادن ایران و به گفته مدیر میراث فرهنگی نایین «مادر معادن ایران» است.
مدنیان درباره کسب و کار روستاییان می‌گوید: ۴۰ درصد مردم روستا در معدن مشغول کار هستند. مابقی از راه کشاورزی، دامداری، و کامیون داری روزگار می‌گذرانند. ریگ‌های روان نزدیک این روستا که به ریگ جن معروف هستند از مهم‌ترین ریگ‌های روان در ایران به شمار می‌روند. مشابه این ریگ‌ها در عربستان و افریقا دیده‌شده است. 

مدیر میراث فرهنگی نائین می‌گوید: سعی داریم اهالی روستا را برای مشارکت در بخش بومگردی تشویق کنیم، اما برای حضور گردشگران به حمایت بخش خصوصی نیاز است.

(کد خبر 700369 -  ۲ شهریور ۱۴۰۱ - ۱۹:۱۰)

چوپانان روستای چوپانان واقع در استان اصفهان با بافت منحصر به فرد خود، به عنوان منظم‌ترین روستای خشتی جهان شناخته شده است. 

به گزارش توریسم آنلاین ،باور می کنید  که روستای چوپانان طوری مهندسی شده است که هیچ گونه کوچه بن بستی در آن نخواهید دید و شما می توانید انتهای آبادی را در غرب یا شرق از هر کوچه ببینید و از نمای بالا مانند یک صفحه شطرنج تجلی می شود.

این روستا به خاطر اینکه یک منطقه کویری است زمستان های بسیار سرد و تابستان های بسیار گرمی را تجربه می کند. باد و باران در فصل بهار و زمستان به قدری در این روستا شدید است که از طریق آن آب کشاورزی روستا تامین می شود.

زمانی که وارد این روستای منحصر به فرد میشوید نخلستانهای حاضر در آن چشم های شما را به خود خیره می کند و البته وجود بوته هایی در این روستا منجر شده این منطقه شبیه به یک منطقه جنگلی باشد چراکه اخیراً اداره منابع طبیعی و جنگلبانی به سبب تثبیت شنهای روان حوالی روستا اقدام به کاشت بوته های تاق کرده است.

 چوپانان

وجود زمین های کشاورزی، طبیعت کویری، خدمات زیر ساختی و دامداری در حاشیه این روستا باعث می شود زیرساخت های گردشگری افزایش یافته و این روستا به عنوان مقصد گردشگری پر طرفدار شناخته شود.

 تقریباً سال 1280 شمسی شترداران اهالی انارک اقدام به حفر قنات در منطقه چوپانان می کنند چرا که در زمان های بسیار دور چاهی در این روستا وجود داشته که گله داران و چوپان ها و ساربان ها برای آب دادن به شتران و گوسفندان خود از آن چاه به خاطر داشتن آب فراوان استفاده می کرده اند و این فراوانی آب منجر شد تصمیم به کشاورزی نیز بگیرند و بدین گونه سنگ بنای روستای چوپانان در 180 کیلومتری شرق نایین و 90 کیلومتری شرق انارک گذاشته شد.
 

تقریبا 2300 نفر در این روستا زندگی میکنند، این روستا از شمال به استان سمنان و ریگ جن و از جنوب استان یزد، از شرق به شهرستان خور و از غرب به انارک ختم می شود.لهجه چوپونی عنوان لهجه مردم روستای چوپانان می باشد، بالای 94 درصد از واژگان این لحظه با فارسی مشترک است.

در روستاهای اطراف همچون مهرجان، گرمه، ایراج و رباط پشت بادام این لهجه وجود داشته و از لحاظ لحن و غنای واژگان شباهت زیادی به لهجه محلی شیراز دارد.

زادآوری مجدد پناهگاه حیات وحش عباس آباد چوپانان

زادآوری جدید در پناهگاه حیات وحش عباس آباد نشان دهنده پتانسیل بالای منطقه و همچنین اکوسیستم سالم و امنیت بیشتر آن است. شاید بتوان گفت از این پس عباس آباد یکی از بهترین زیستگاه های پلنگ ایرانی در کشور محسوب شود که در این اتفاق تلاش مسئولین و محیط بانان عباس آباد به وضوح قابل لمس می باشد و مهمتر از همه فرهنگ بالای مردم نیز نقش بسزایی در این امتیاز بزرگ دارد.

فعالیت اهالی روستای چوپانان

بخش عمده فعالیت های اهالی روستای چوپانان به دامداری و کشاورزی اختصاص دارد، از محصولات کشاورزی این روستا می توان به زردآلو، انار، سیفی کاری، گندم، سیر، یونجه و انار اشاره کرد. هندوانه های ابوجهل نیز از آن دسته گیاهان خودرو در این منطقه می باشد که بهترین درمان برای بیماری دیابت محسوب می شود.

از جمله جاذبه های گردشگری روستای چوپانان می توان به قلعه کبودان، مسجد جامع چوپانان، ریگ جن، حوزه ابریشم، کشکی، حوض شیخ حسن، برجک های بادشکن دشت، حوض حاج مدرحیم، کاروانسرای مشجری، هِجَرگ، صُوَر، چشمه سارهای گراز، کرسم و کاروانسرای عباسی عباس آباد اشاره کرد.

یکی از جذابیت های این روستا قرارگیری آن روی ارتفاع می باشد و همچنین خاک قرمز رنگی که در ساخت خانه ها به کار رفته جذابیت دو چندان به این روستا بخشیده است.

کویر مخوف چوپانان

آرامش مرموزی در بیابان حاکم است، در یک غروب رویایی و زیبای خورشید دراز کشیدن روی شن های گرم بیابان یک حس آرامش بسیار زیبا و وصف ناپذیر به شما می دهد به طوری که شاید هرگز نتوانید در یک مکان دیگر آن را تجربه بکنید.

ماسه زارهای معروف ریگ جن این کویر مخوف و مرموز را احاطه کرده است. سفر شما با شتر سواری در این کویر، پیاده روی در طول تپه های شن و ماسه طلایی، بازدید از چند ضلعی های نمکی، تماشای آسمان پر از ستاره های درخشان نشستن کنار آتش در شب شب بسیار خاطره انگیز رقم خواهد خورد.

به همان زیبایی که خورشید کم کم از آسمان محو میشود، صحنه های بسیار بی نظیر از درخشش ستارگان بیشماری به آرامی پدیدار میشود. شما میتوانید نزدیکتر از هر گوشه دنیا درخشش راه شیری را در این منطقه به خوبی لمس کنید.

تجربه زندگی در خانه های محلی روستای چوپانان

باید بدانید که هتلی در روستای چوپانان نخواهید دید، از طرفی همین اتفاق باعث می شود که شما هیجان زندگی در خانه های محلی این روستا را تجربه کنید.

این خانه ها در یک محیط سنتی و فضای باز پذیرای گردشگران می باشد شما علاوه بر لذت بردن از معاشرت با افراد بومی روستا و تجربه زندگی در خانه های محلی می توانید از خوردن غذاهای محلی این منطقه نیز بهره مند شوید یا حتی می توانید در دل کویر چادر بزنید و در فصل تابستان از تماشای آسمان درخشان لذت ببرید.ناگفته نماند هیچ استراحتگاه و توقفگاهی در جاده منتها به چوپانان وجود ندارد و در اکثر مناطق آن دسترسی به تلفن همراه امکان پذیر نمی باشد.

مهمترین موارد در سفر به کویر چوپانان

پیش از اینکه راهی این روستای دلربا و فریبنده شوید حتماً از سالم بودن خودرو خود اطمینان حاصل کنید و حتماً مجهز به تجهیزات ایمنی باشید. طی چند روزی که در این روستا اقامت دارید برای گشت و گذار در مناطق مختلف آن حتماً آب و غذا، نقشه و قطب نما با خود به همراه داشته باشید و بهترین کار این است که از راهنمایی های افراد بومی این روستا استفاده کنید.
(کد مطلب :118118 - 21 مرداد 1401 , 13:32:19)

مقالات دیگر...