رویداد۲۴: کویر "ریگ جن" یکی از مناطق سختترین عبور در جهان است. این منطقه یک منطقه کویری است که پر از تپههای شنی و باتلاقهای نمکی است. در حال حاضر، هیچ نشانهای از زندگی در این منطقه وجود ندارد. ریگ جن در جنوب غربی و غرب دشت کویر، جنوب سمنان، جنوب شرق گرمسار، شرق منطقه حفاظتشده کویر، شمال انارک و غرب جندق قرار دارد و مساحتی برابر با 3800 کیلومترمربع دارد.
در این منطقه هیچ چشمه یا چاه آبی وجود ندارد و در بیشتر نقشهها این منطقه نام برده نشده است. تنها دو کاوشگر کویر اروپایی در گذشته در سفرنامههایشان به این کویر اشاره کردهاند.
ریگ جن، یکی از ترسناکترین و معروفترین مناطق ایران است، با باتلاقهای سنگین که هر موجود زندهای را به مرگ میکشاند. در این منطقه بسیاری از اتفاقات بیپاسخ و توجیه نشده رخ داده است و نمکزارهای آن به عنوان محل قتل و دفن موجودات زنده شناخته میشوند.
ریگ جن کجاست؟
ریگ جن یک دشت فرسایش یافته است و در حال حاضر تپههای ماسهای و تپههای ماسهای هرمی (قورد) آن را پوشاندهاند. تمامی ریگ جن دارای رسوبات نمکی فراوانی است که عمده آنها از دامنههای البرز فرسایش یافته شده است.
سقوط و فرو رفتن در گل و لجن در "ریگ جن" ممکن است یکی از خطرناکترین اتفاقاتی باشد که مسافران را به خطر مرگ میاندازد. در سالهای گذشته، هیچکس جرئت عبور از "ریگ جن" و کشف راز این کویر اسرارآمیز را نداشته است، یا اگر هم جرئت داشته باشد، به دلیل عدم آشنایی با منطقه به دست خود کشته میشود.
سونهدین در سال ۱۹۰۰ "ریگ جن" را کشف کرد و بعدها آلفونز گابریل در سال ۱۹۳۰ از نزدیکی آن گذر کرد؛ اما هیچکدام نتوانستند از این بخش از کویر عبور کنند و مجبور به بازگشت شدند. برخی از داستانها و افسانهها درباره این منطقه وجود دارد که معمولاً به عنوان یک منطقه ترسناک و مرموز توصیف میشود. اما بر اساس اطلاعات علمی و مستندات رسمی، ریگ جن یکی از مناطق بسیار سختترین عبور در ایران است و به دلیل شرایط سخت و خطرناکش، توصیه میشود از ورود به این منطقه خودداری شود.
محدوده جغرافیایی ریگ جن
محدوده جغرافیایی ریگ جن به صورت کلی در قسمت غربی کویر مرکزی یا دشت کویر واقع شده و مرزهای آن به شرح زیر است:
شمال: جاده نظامی سمنان به معلمان، ارتفاعات کوه گوگرد، شهرستان گرمسار
غرب: پارک ملی کویر، ارتفاعات نخجیر، کوه طلحه، شیطان کوه، کوه دم و تنگ ظلمات
شرق: محور ارتباطی جندق به معلمان
جنوب: محور انارک به چوپانان و کوه ملاهادی
گسترش ریگ جن از شمال غرب به جنوب شرق است و مساحت آن حدود 90 هزار کیلومتر مربع است. نقطه پایانی این محدوده در شمال شرق به کوه گوگرد و منطقه معلمان، در جنوب به انارک، در شرق به ناحیه جندق و در غرب به پارک ملی کویر میرسد.
اگر تاکنون تجربه کویرنوردی نداشتهاید، توصیه میشود که برای اولین سفرتان ریگ جن را انتخاب نکنید. سفر به این منطقه بسیار مشکل و پیچیده است و حتی برای افراد حرفهای نیز توصیه میشود با گروهی به این منطقه سفر کنند. برای سفر به کویر، بهترین وسیله انتقال جیپهای سبک وزن هستند و حتماً نقشه را همراه داشته باشید.
اگر دستگاه GPS دارید، میتوانید از آن برای بررسی دقت نقشههای خود استفاده کنید. با توجه به پیچیدگی و مشکلات موجود در سفر به ریگ جن و عدم دسترسی به نقشههای دقیق، استفاده از GPS میتواند به شما کمک کند تا بهترین مسیر را انتخاب کنید.
برای سفر به ریگ جن، حداقل باید دو هفته آب، بنزین، غذا و وسایل فنی ماشین را همراه داشته باشید. همچنین به یاد داشته باشید که از محلیها کمک بگیرید، زیرا آنها با شرایط محل آشنا هستند و میتوانند راهنماییهای مفیدی به شما ارائه دهند.
اگر از مسیر جندق به سمت ریگ جن حرکت میکنید، پس از طی مسیری پرپیچ و خم، وارد یک رودخانه خشک و وسیع میشوید. پس از عبور از رودخانه، کوههای شنی و بالا به نظر میرسند و وارد منطقه ریگ جن میشوید. در این منطقه، زمینهای شنی و رملی بسیار بیابانی و بیسایه هستند و در حین سفر بهتر است از سرایت در ساعات گرم روز خودداری کنید.
در سفر به ریگ جن، باید مواظب باشید که همیشه منابع آب کافی همراه داشته باشید و از آنها استفاده کنید. همچنین، برای ایمنی و اطمینان بیشتر، بهتر است با گروهی سفر کنید و همیشه به دستورالعملها و راهنماییهای محلیها توجه کنید.
در نهایت، قبل از سفر به ریگ جن، بهتر است با تحقیق و بررسی بهتری از مسیر و شرایط محیطی آن آماده شوید و به هیچ عنوان بدون آمادگی کافی و بدون وسایل لازم به این منطقه سفر نکنید.
طلسمی که شکسته شده
در سالهای دور، هیچ کس جرأت سفر به "ریگ جن" و کشف رازهای این کویر مرموز را نداشت یا اگر حتی جرأت داشت، به دلیل عدم آشنایی با این منطقه، از این کویر دوری میکرد. سونهدین در سال ۱۹۰۰ ریگ جن را کشف کرد و بعد از او، آلفونز گابریل در سال ۱۹۳۰ نزدیکی این منطقه را تجربه کرد. اما هیچ کدام نتوانستند از این قسمتی از کویر عبور کنند و به طور اجباری به سمت یزد سفر کردند و عبور از آن برای کویرنوردان یک رویا بود تا اینکه در سال ۱۹۹۷، طلسم ریگ جن توسط علی پارسا، کویرشناس، شکسته شد. او به همراه رئیس پارک ملی کویر با هواپیما بر فراز ریگ جن پرواز کردند تا ثابت کنند که در ریگ جن چیز معجزهآسا وجود ندارد. پارسا یک سال بعد با ماشین به "ریگ جن" رفت و بعد از آن بسیاری از کویرنوردان از این منطقه عبور کردند. البته با استفاده از تجهیزات کامل به گونهای که نه در گرفتاری روح شدند و نه تحت تأثیر جن قرار گرفتند.
بهترین زمان برای سفر به کویر ریگ جن
برای سفر به مناطق کویری ایران، بهتر است فصلهای خنک را انتخاب کنید تا گرمای روز شما را اذیت نکند. برای سفر به کویر ریگ جن، بهترین زمان از اوایل آبان ماه تا اواخر فروردین است.
خرافات یا وجود اجنه؛ واقعیت کویر ریگ جن
یکی از جذابیتهای منطقه ریگ جن، شایعاتی است که درباره زندگی ماورالطبیعه در آن منتشر میشود. بنابراین، افرادی که به دنبال ماجراجویی هستند و میخواهند واقعیت یا ساختگی بودن این مسائل را بررسی کنند، به ریگ جن سفر میکنند.
اما واقعیت چیز دیگری است. راستش کویر ریگ جن به اندازهای طبیعی و منحصر به فرد است که تا سالها توضیح دقیقی درباره اتفاقاتی که در آن رخ میدهد وجود نداشته است. همین ناشناختگی باعث میشود که محلیها برای توجیه این موضوع به دامان ماورالطبیعه گرایش پیدا کنند.
از سوی دیگر، هیچ نشانه حیاتی در قلب ریگ جن مشاهده نمیشود. در واقع، میتوان ریگ جن را به عنوان بیابانی بیآب و علف توصیف کرد. این منطقه به اندازهای ناشناخته و گسترده است که جان بسیاری از افرادی که به دنبال کشف آن رفتهاند را در بر گرفته است. همین موضوع باعث شده که مردم محلی فکر کنند آمار بالای مرگ و میر به دلیل خشم اجنه است.