07
شنبه, دسامبر
شنبه, ۱۷ آذر ۱۴۰۳

دو مصدوم بر اثر واژگونی تانکر حامل گاز مایع در محور زواره - انارک واژگونی تانکر حامل گاز مایع در محور زواره - انارک دو مصدوم برجای گذاشت.

مدیر کل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: در این حادثه ساعت یک و پنج دقیقه بامداد امروز رخ داد یک دستگاه تانکر حامل گاز مایع در محور فرعی انارک – زواره – شهداب واژگون شد و راننده و کمک راننده مصدوم شدند.


منصور شیشه فروش با بیان اینکه این تانکر نشتی نداشته افزود: عوامل اورژانس مصدومان این حادثه را به بیمارستان منتقل کردند و با توجه به اینکه خط راه آهن از بالای این جاده عبور می‌کند، برای ایمنی بیشتر این محور تا اطلاع ثانوی مسدود است.


وی با اشاره به اینکه روزانه هزار و ۵۰۰ تانکر حامل سوخت و مواد خطرناک از جاده‌های استان اصفهان عبور می‌کنند گفت: این تانکر‌ها باید آئین نامه حمل مواد سوختی و خطرناک را رعایت کرده و در روز و در محور‌های مشخص تردد کنند.


شیشه فروش از شرکت‌های حمل و نقل خواست آئین نامه‌های ایمنی را به رانندگان حامل مواد سوختی و خطرناک آموزش دهند.

۱۶ آذر ۱۴۰۳ - ۸۸۸۰۰۳۸

قوانین مبهم، منافع ناهمسو ایران را کشور معادن بی‌شمار و ذی‌قیمت نامیده‌اند. با این حال استخراج معدن اگر با شرایط طبیعی و انسانی ناهمخوان باشد با وجود سوددهی در یک بخش ازاقتصاد می‌تواند بخش‌های دیگر را متضرر کند. معدن‌کاوی در مناطق گردشگری و بافت‌های تاریخی مصداق چنین رویه‌ای است. تابستان امسال، سرپرست اداره میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی کاشان، از ﻣﻌﺪﻥ ﺳﻨﮓ ﺁﻫﻦ نیاسر به‌عنوان خطری جدی بیخ گوش بافت باستانی نیاسر نام برد. ﻣﻌﺪﻥ سنگ‌آهن کاشان ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺭﺷﺘﻪ ﮐﻮﻩ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﻪ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭﯾﻪ قرار گرفته است. انفجار در معدن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻻﯾﻪ‌ﻫﺎﯼ ﺯﻣﯿﻦ‌ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻭ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎ ﮔﺴﻞ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻣﺴﯿﺮ ﺁﺏ و ﺧﺸﮏ ﺷﺪﻥ ﭼﺸﻤﻪ اسکندریه می‌شود. از این رو کارشناسان باستان شناسی نگران ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺑﺎﻏﺸﻬﺮ ﻧﯿﺎﺳﺮ هستند. در این میان منافع گروه‌های ذی‌نفع هرگونه مداخله کارشناسانه را مختل می‌کند.

در قــــانــــون معادن، مصــوب ۲۷خردادماه۱۳۷۷ این نوع مداخلات مد نظر قانون‌گذار قرار نگرفته است. تا جایی که بنا به ماده۲۷ این قانون «چنانچه محدوده عملیات معدنی در منابع ملی و طبیعی واقع باشد، مطابق تبصره (۴) ماده (۳) قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و‌مراتع کشور مصوب ۱۳۴۶ و اصلاحیه‌های تصویب‌شده آن اقدام» می‌شود. این ماده قانونی بسیار مبهم است و عبارت «منابع ملی» در آن به دقت تعریف نشده است.

دی ماه پارسال نیز بهره‌بردار معدن سنگ آهن آلمابلاغ از ممانعت دستگاه اجرایی (سازمان حفاظت محیط زیست) در اجرای قانون سخن گفت! این معدن در سال۸۷ به بهره‌بردار واگذار شده است، بدون ‌آنکه در نظر گرفته شود که جزو «منطقه حفاظت‌شده» بوده است. آخرین ماه‌های کاری دولت دهم با یک مصوبه جنجالی به پایان رسید. در بند (ب) ماده(۲) آن مصوبه به ستادهای اجرایی استان‌ها اجازه داده شده بود تا در راستای استفاده بهینه از ذخایر معدنی کشور، برای محدوده‌های دارای پتانسیل معدنی در درون مناطق چهارگانه محیط زیست نیز مجوز بهره‌برداری صادر کنند.  این مصوبه با اعتراض فعالان محیط زیست مواجه شد. آنها از مراجع قانونی مرتبط مانند مجلس شورای اسلامی، سازمان بازرسی کشور ‌و دیوان عدالت اداری خواستند بندهای مغایر با قانون این مصوبه را لغو کنند. خوشبختانه «هیات بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین» در مجلس شورای اسلامی با وارد کردن ۱۰ایراد حقوقی به این تصویب‌نامه، آن را مغایر با قانون تشخیص داد و ملغی اعلام کرد.

 معدن‌کاوی و معدن‌کاری شدادی

ایرانی‌ها از دیرباز با روش‌های متفاوتی قادر به استخراج و ذوب فلزات بوده‌اند؛ به معدن‌کاری باستانی، معدن‌کاری «شدادی» گفته می‌شود. ابتدایی‌‌ترین روش در معدن‌کاری شدادی با برپایی آتش برای داغ کردن سنگ‌ها و متعاقبا سرد کردن آنها برای ایجاد ترک و در نهایت توسط ضربه زدن بر درز‌ها به‌وسیله گوه و پتک صورت می‌گرفت. روند استخراج و متالوژی در فلات ایران تا هزاره‌های بعدی ادامه و وسعت یافته، به‌گونه‌ای‌که شواهدی از استخراج روباز امروزی، متعلق به دوره پارتی و ساسانی در جنوب «تل ابلیس» در مکانی به نام «تل همی» یافت شده است. همچنین در این نواحی شواهد متالوژی نیز از قبیل توده بسیار بزرگی از سرباره‌های ذوب مس در حد وسیعی مشاهده شده است. در حدود سال‌های ۳۲۰۰ تا ۳۶۰۰ قبل از میلاد، شواهدی از تغییرات مهمی در متالوژی تپه یحیی در «دره سوقون» مشاهده می‌شود. در این دوره پس از مدت‌ها کار با مس طبیعی (Native)، روش‌های پیچیده‌تری برای کار با سولفید و پلی‌متال‌های تکوین‌یافته به چشم می‌خورد و وجود برنز در معدن «شیخ علی» به مفهوم کشف و متالوژی کانی‌های پیچیده‌تری مانند کالکوپریت و اسفالریت در این منطقه است.

 در «کوخت یزد» و در «قلعه زری» در شمال دشت لوت و «چهل کوره» در سیستان شواهدی از بهره‌برداری معادن در دوران ساسانی مشاهده می‌شود که در مقیاس وسیعی مورد استخراج قرار می‌گرفتند. ساسانیان در بهره‌‌برداری از ذخایر بزرگ کاملا منظم و از یک سیستم مرکزی استفاده می‌کردند. مواد معدنی استخراج‌شده در این ادوار از مجموعه معادن پیرامونی، به یک مکان فرآوری مرکزی ارسال می‌شده است که شامل تمام تاسیسات، از جمله اقامتگاه بوده است. ادامه این روند در دوره اسلامی نیز به چشم می‌خورد؛ با این تفاوت که ضمن شباهت کلی با روش استخراج و فرآوری به دوره باستانی، تفاوت‌هایی از قبیل عمیق‌‌تر شدن چاه‌ها و احداث دسترسی‌های شیب‌دار نیز در این معادن مشاهده می‌شود. استخراج پسرو و حتی استخراج طبقات فرعی نیز (هرچند نه کاملا سیستماتیک) و همچنین وجود حفره‌های روشنایی و چاه‌های تهویه در این دوران گزارش شده است. در «ارجین» زنجان نیز مجموعه کاملی از تاسیسات فرآوری به شکل فوق‌الذکر به همراه اقامتگاه مربوطه کشف شده است. این نحوه آماده‌‌سازی معادن که در هزاره اول قبل از میلاد در ایران شکل گرفته بود، عملا تا معرفی روش‌‌های نوین معدن‌کاری اروپایی در قرن ۱۹و ۲۰میلادی حفظ شده است.

در دوران ساسانی در محلی به نام «دره چشمه گل» استخراج آهن به کمک تونل‌زنی صورت گرفته و ذوب در کوره‌ها به کمک دمش انجام شده ‌است. وضعیت سرباره‌های ذوب و نازل Yشکل دمش، حاکی از عملکرد مطلوب کوره و تکنولوژی پیشرفته به‌کار رفته در عصر خود هستند. استخراج طلا در دوران ساسانی با کمک شیار خارهای هم ‌مرکز برای آسیا کردن طلای حاوی ماسه‌‌های کوارتزی انجام می‌شده است. این آسیا‌ها متعددند و ماده معدنی پس از آسیا شدن با آب شسته یا بدون شست‌وشو و به کمک ملغمه‌سازی توسط جیوه فرآوری می‌شده است. منابع سینابار به عنوان منبعی برای تامین جیوه در این ناحیه در «کوه‌های افشار» در نزدیکی «تخت سلیمان» وجود دارند. در ادامه این نوشته، تاریخچه معادن فلزی و گوهر‌های ایران در عهد باستان به تفکیک ماده معدنی ارائه شده است.

یافته ‎ها و آموخته‌های باستان‌شناسی گواهی می‌‎دهند که شناخت و کاربرد آهن، تاریخی ۶ هزار ساله دارد. گلوله‌های متعدد آهنی از جنس هماتیت طبیعی از هزاره پنجم پیش از میلاد در تپه «سیلک» کاشان کشف شده‌‌اند. یکی دیگر از قدیمی‌‌ترین شواهد مربوط به استخراج آهن متعلق به دوره پیش از تشکیل امپراتوری هخامنشی در «هنشک» واقع در ۶۰کیلومتری شمال پاسارگاد است. مصرف آهن احیاشده به‌وسیله ذوب در اواخر هزاره دوم پیش از میلاد آغاز شده و تنها پس از قرون ۱۰ و ۱۱ پیش از میلاد است که اشیای آهنی به مرور در اشکالی از قبیل ابزار، سلاح و حتی به‌صورت زیو‌رآلات مورد استفاده قرار گرفته‌‌اند. بررسی منطقه‌ای به نام «حسنلو» متعلق به قرن نهم پیش از میلاد نشان می‌دهد که در این دوره آهن برای تولید و ابزار مصارف نظامی به‌کار رفته است.

در دوران ساسانی استخراج آهن از منابع چند فلزی متداول شد و «آهنگران» ملایر و «کوه غار» قزوین شواهدی بر این مدعا هستند. آثاری از استخراج معادن آهن مربوط به دوران اسلامی در «غور» واقع در فیروزآباد، دماوند و همدان گزارش شده است. «نی‌ریز» و «گل‌گهر» نیز از جمله نواحی هستند که در این دوره برای استحصال آهن مورد بهره‌‌برداری قرار گرفته‌‌اند.

به نظر می‎رسد که مس نخستین‌بار در ایران شناخته‌شده و به‌کار رفته است؛ قدیمی‎ترین معدن مس ایران، معدن مس «تل‌مسی» در نزدیکی انارک بوده و نقطه‎ای که تا‌کنون قدیمی‎ترین اطلاعات را درباره ذوب مس از آنجا به دست داده، «سیلک» کاشان است. از دیدگاه متالوژی در هزاره چهارم و پنجم پیش از میلاد، صنعتگران ایرانی می‎توانستند حرارت کافی را برای ذوب تمام فلزهای شناخته‌شده آن عصر تهیه کنند و پس از آن قادر به ذوب کوپریت و مالاکیت به‌وسیله زغال شدند. در «تپه اریسمان» کوره‌‌های ذوب زیادی که متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد هستند، همراه توده بزرگی از سربار ذوب یافت شده است که منبع تامین ماده معدنی این تاسیسات، معدن «وشناوه» قم بوده است. نظیر این تاسیسات در هزاره سوم پیش از میلاد در کل فلات ایران تنها در «شهداد» کرمان کشف شده است. در دوره‎های بعد، صنعت ذوب فلز رو به تکامل نهاد، به‌گونه‎ای‌که در دوره هخامنشی توانستند نمونه‎های جالبی از اشیا و ابزار مسی و مفرغی تهیه کنند، در این دوره، از مس سکه نیز ضرب شده است.

در دوران قاجار استخراج معادن شکل دیگری به خود گرفت. در دوران صدارت میرزا تقی‌خان امیرکبیر، وی استخراج معادن را برای اتباع ایرانی آزاد کرد و بهره‌برداری از آن را تا ۵سال معاف از مالیات ساخت، متعاقب این دستور اکتشاف و پی‌جویی معادن در ایران رشد چشم‌گیری یافت. علاوه بر این اقدام، وی با تاسیس دارالفنون از عده‌ای کارشناس و معلم معدن خارجی دعوت کرد و ۵نفر دانشجوی معدن آن پس از پایان دوره تحصیلی، در زمینه پی‌جویی و اکتشاف معادن مشغول به فعالیت شدند. پس از بازگشت ناصرالدین شاه از انگلستان درسال ۱۲۹۲ و با اعطای امتیاز به جولیوس رویترز انگلیسی، وضعیت معادن تغییر یافت و هر کمپانی که صاحب معدن بود، باید آن را به قیمت متداول آن ملک به این کمپانی می‌فروخت که این موضوع با اعتراضات گسترده مردمی روبه‌رو و در نهایت لغو شد. در سال۱۲۹۸ مخبرالدوله، وزیر علوم وقت تعدادی مهندس انتخاب کرد و برای شناسایی معادن به سراسر ایران رهسپار کرد. این اقدام شایان توجه بود و سبب رونق گرفتن معادن و معدن‌کاری شد و متعاقبا از سال۱۳۰۳ معادن غالبا به اجاره اشخاص درآمد و فعالیت مردمی بر معادن گسترش یافت. در سال۱۳۰۷ و به درخواست بانک شاهی ایران امتیاز بهره‌برداری از تمام معادن ایران به یک کمپانی انگلیسی به نام «بانک امتیازات معادن ایران» واگذار شد.

 صنایع و معادن ایران در عصر جدید

در سال۱۳۱۲ توسعه زندگی شهرنشینی و با نیاز مبرم به سیمان، آهن و همچنین مصالح مورد نیاز برای احداث ریل، ایستگاه و پل‌های راه‌آهن دولتی، اولین کارخانه سیمان در جنوب شهر تهران به بهره‌برداری رسید.

آغاز صنعت فولاد ایران به سال۱۳۱۶ و قرارداد احداث یک کارخانه فولاد‌سازی در کرج با یک کنسرسیوم آلمانی بازمی‌گردد که البته با شروع جنگ جهانی دوم و با جلوگیری از ورود تجهیزات به داخل کشور، تاسیس این واحد ناتمام ماند. در اوایل دهه۱۳۴۰ شرکت ملی ذوب آهن ایران تاسیس شد تا کار اکتشاف معادن سنگ آهن و تجهیز آنها برای تامین نیاز فولاد کشور را سازمان‌دهی کند. فعالیت‌های اکتشافی این شرکت منجر به اکتشاف معادن چغارت، چادرملو، چاه‌گز و سه چاهون شد. در دهه۱۳۵۰ این فعالیت‌ها گسترش یافت و منجر به اکتشاف معدن گل‌گهر شد. به موازات رشد صنعت فولاد، اکتشاف معادن زغال‌سنگ نیز توسعه یافت. در سال۱۳۴۴ موافقت‌نامه ایجاد کارخانه ذوب آهن بین ایران و شوروی به امضا رسید و در سال۱۳۵۱ اولین شمش چدن در این کارخانه ریخته شد.

شماره روزنامه:۶۱۶۷ - تاریخ چاپ:شماره خبر:۴۱۲۹۱۰۸ - دنیای اقتصاد

نبرد در قلب حلب نبرد در قلب حلب

گزارش‌ها حاکی از آن است که هجوم مجدد گروه‌های تروریستی به مناطق تحت کنترل دولت سوریه از مناطق تحت اشغال ترکیه در شمال این کشور انجام شده است.

 سه روز قبل، بار دیگر جنگ داخلی در سوریه آغاز شد. جنگی که فعلاً به شمالغرب این کشور محدود شده حوالی ساعت ۱۹ شب گذشته، مهاجمان سلفی مدعی شدند که حلب را به تصرف درآوردند. حلب در شمالغرب سوریه، مرکز استانی به همین نام، بزرگ‌ترین شهر و مرکز اقتصادی این کشور است و بیش از دو میلیون نفر جمعیت دارد. شهر ادلب در ۶۰ کیلومتری شرق حلب نیز در معرض حمله قرار دارد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که هجوم مجدد گروه‌های تروریستی به مناطق تحت کنترل دولت سوریه از مناطق تحت اشغال ترکیه در شمال این کشور انجام شده است. شمال سوریه در جریان بحران داخلی این کشور، در چند مرحله مورد تهاجم نیروهای ترکیه و متحدان آنکارا در میان معارضین قرار گرفت که آخرین عملیات آن‌ها در سال ۲۰۱۹ انجام شد.

در حال حاضر گفته می‌شود عملیات مذکور با هماهنگی میان اسرائیل و ترکیه اتفاق افتاده است چراکه دقیقاً پس از برقراری آتش‌بس در لبنان آغاز شد. اما حجم و گستره این عملیات نشان‌دهنده برنامه‌ریزی و اجرای فوری نیست. به نظر می‌رسد از ماه‌ها پیش آماده‌سازی برای این عملیات در دستور کار بوده است.

موضع ایران

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان عصر دیروز در گفت‌وگوی تلفنی با همتای سوری خود، در جریان آخرین تحولات این کشور قرار گرفت. وزیر امور خارجه کشورمان در این تماس، «فعال شدن مجدد گروه‌های تروریستی در سوریه را طراحی آمریکایی- صهیونیستی متعاقب شکست‌های رژیم صهیونیستی از مقاومت در لبنان و فلسطین خواند و بر  تداوم حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت، ملت و ارتش سوریه برای مبارزه با تروریسم و حراست از امنیت و ثبات منطقه‌ای تاکید ‌کرد.»

چینش میدان

در اولین روز جنگ، سردار کیومرث پورهاشمی معروف به حاج هاشم فرمانده مستشاران ایرانی در این منطقه به شهادت رسید. در  حال حاضر اخبار به ما نشان نمی‌دهد که وضعیت نیروهای حامی نظام سوریه در منطقه به چه صورت است. پیش از این نیروهای فاطمیون (افغانستان)، زینبیون (پاکستان) و حیدریون (عراق) کنار حزب‌الله و نیروهای ایرانی در مناطق مختلف سوریه مستقر بودند.

حزب‌الله تا سه روز قبل درگیر جنگ در کشور خود بود و وضعیت دیگر گروه‌ها نیز مشخص نیست اما شهادت یک فرمانده ایرانی نشان می‌دهد که احتمالاً نیروهای مستشاری ایران نیز در منطقه بودند. همچنین مشخص نیست که نیروهای نظامی پیاده سوریه که از چند سال قبل در حلب و شمال آن مستقر بودند، در چه شرایطی هستند. وضعیت منطقه با جنگ پیشین سوریه بسیار متفاوت است.

اخبار حاکی از آن است که تروریست‌ها حمله سنگینی را آغاز کردند که نشان‌دهنده حمایت لجستیکی گسترده از آنان است. دو عبارت معارضین و تکفیری‌ها درباره مهاجمین در اخبار استفاده می‌شود. معارضه سوریه، گروه‌های سکولاری مانند ارتش آزاد بودند که ابتدای جنگ گذشته از ارتش رسمی سوریه جدا شدند و با حکومت مرکزی می‌جنگیدند.

بخشی از گروه‌های مسلح نیز سلفی‌ها و تکفیری‌ها بودند که نیروی عظیمی در جنگ پیشین محسوب می‌شدند. تا لحظه تنظیم این گزارش، هنوز به طور دقیق مشخص نیست که تنها گروه‌های سلفی – تکفیری در این هجوم حاضر بودند یا گروه‌های دیگر نیز حضور داشتند. چراکه در تصاویر موجود از گروه‌ها در حلب، پرچم سبز سوریه (پرچم این کشور پیش از کودتای ۱۹۶۳ حزب بعث)  نیز وجود دارد که استفاده از آن توسط گروه‌های سلفی مرسوم نیست. 

تکرار تاریخ

معادله جنگ پیشین سوریه به این صورت بود که تمام این گروه‌ها با حکومت مرکزی و متحدانش روی زمین (ایران، گروه‌های مقاومت متشکل از اتباع افغانستان، پاکستان، عراق و حزب‌الله لبنان) می‌جنگیدند و در عین حال بعضی از آن‌ها با یکدیگر نیز درگیر بودند. مثلاً معارضین سکولار با سلفی‌ها می‌جنگیند یا جبهه‌النصره و داعش با هم درگیر بودند. در حال حاضر، اخبار حاکی از آن است که دو گروه هیئت تحریرالشام و احرارالشام در حال عملیات و پیشروی هستند.

تحریرالشام ائتلافی از چند گروه است که در جریان جنگ سوریه تشکیل شده بود و جبهه‌النصره ستون فقرات آن را تشکیل می‌دهد.  جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ و به دنبال اعتراضات موسوم به بهار عربی (۲۰۱۰) آغاز شد.

در جریان آن اعتراضات که کشورهای مختلفی از خاورمیانه و شمال آفریقا را درگیر کرد، سوریه یکی از کشورهایی بود که سرنوشتی متفاوت را روبه‌روی خود دید. دو روایت درباره آغاز جنگ وجود دارد. یک روایت این است که سرایت اعتراضات به سوریه سناریوی عبری – غربی – عربی بود برای زمینگیر کردن سوریه و جبهه مقاومت. روایت دوم این است که با سرکوب خونین اعتراضات سال ۲۰۱۱ و فراهم شدن زمینه، طرف مقابل روی موجی که در سوریه راه افتاد، سوار شد. در جریان آن جنگ، سوریه به چهارراه تضاد منافع میان کشورهای مختلف تبدیل شد.

یک طرف ایران بود که متحد قدیمی سوریه و حکومت خانواده اسد است و منافعش حکم می‌کرد که حکومت دمشق را حفظ کند. طرف دیگر اسرائیل، ایالات متحده و برخی کشورهای دیگر منطقه بودند که هر کدام بخشی از معارضین سوری از ملی‌گرا تا تکفیری را تحت حمایت خود گرفتند. در آن دوران داعش دست برتر میان گروه‌های مخالف نظام سوریه را داشت که گستره خلافت اسلامی خود را از سوریه تا عراق وسعت داد.

اعلام پایان داعش که سال ۹۶ توسط سردار قاسم سلیمانی، فرمانده شهید وقت نیروی قدس اعلام شد، مربوط به سقوط آخرین منطقه تحت سیطره داعش یعنی منطقه البوکمال در مرز سوریه و عراق بود که دیگر پیوستگی سرزمینی برای تروریست‌های تکفیری به جا نمی‌‌گذاشت. 

تغییر نظم در شام

صابر گل‌عنبری، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در کانال تلگرامی خود نوشت: شمال سوریه از چهارشنبه پیش شاهد حمله و پیشروی گسترده گروه‌های مخالف در منطقه حلب و حومه شرقی ادلب است. این حمله سنگین با تجهیزات پیشرفته امری برنامه‌ریزی‌شده از ماه‌ها قبل با ابعادی منطقه‌ای و بین‌المللی و تاثیرگذار بر نظم منطقه به نظر می‌رسد.

گروه‌های مهاجم تا رسیدن  به حلب با مقاومت خاصی مواجه نبودند و امروز جمعه پس از کنترل حومه غربی حلب در حال ورود به محلات شهر هستند. هدف از این عملیات نیز سیطره دوباره بر مناطقی در استان حلب، حماه و ادلب و غیره و همچنین بازگرداندن یک میلیون آواره سوری ساکن این مناطق عنوان شده است. اما بعید است که به این اهداف بسنده شود و به قول برخی محافل مخالفان، از مهم‌ترین اهداف خارج کردن نیروهای ایرانی و متحدان آن از سوریه است.

این حمله جدا از عوامل داخلی آن در امتداد جنگ داخلی در سوریه از سال 2011، به دو عامل خارجی نیز باز می‌گردد؛ نخست مشغولیت حزب‌الله در جنگ لبنان و کاهش حضور آن و نفوذ عملیاتی ایران در سوریه، درگیر بودن روسیه در جنگ اوکراین و شدت گرفتن بحران اقتصادی در مناطق تحت کنترل نظام و تاثیر آن بر کاهش اراده جنگیدن در ارتش. عامل دوم «احتمالاً» وجود توافقی بین‌المللی برای تنگ کردن عرصه برای حضور نظامی ایران و متحدانش در سوریه و پایان دادن به آن است. در این باره گویا خواسته یا ناخواسته تلاقی منافع میان آمریکا، اسرائیل، ترکیه و روسیه در سوریه شکل گرفته است.

در شرایط کنونی امکان تبانی میان آمریکایِ بایدن و روسیه وجود ندارد، اما وجود توافقی در این خصوص میان روسیه و اسرائیل از یک سو و میان ترکیه و روسیه از دیگر سو بعید نیست. موضع روسیه در مقابله با عملیات مخالفان سوری مثل گذشته نیست و بعید هم است که عامل آن صرفاً درگیر شدن در جنگ اوکراین باشد. حملات هوایی روسیه برای توقف پیشروی مهاجمان دیرهنگام و «تا این لحظه» ضعیف بوده است.

آنچه شک و تردید درباره نقش روسیه در این برنامه احتمالی منطقه‌ای و بین‌المللی را بیشتر می‌کند، عقب‌نشینی نیروهایش از تل‌رفعت در شمال حلب و منطقه معصران در شرق ادلب است. کما اینکه اظهارات دیروز سخنگوی کرملین فاقد قاطعیتی در قبال حملات مخالفان است. وی ضمن بیان اینکه این حمله نقض حاکمیت سوریه است و از حمایت کشورش از برقراری امنیت در این منطقه خبر داد، با دعوت از نظام سوریه برای بازپس‌گیری منطقه حلب به نوعی توپ را به زمین آن انداخت؛ درحالی‌که اگر ارتش سوریه به تنهایی قادر به این کار بود، به این سرعت و بدون مقاومت خاصی، این منطقه سقوط نمی‌کرد.

روسیه در ماه‌های اخیر از دو طرف تحت فشار بود؛ یکی ترکیه که تلاش داشت به دولت سوریه نزدیک و دیداری میان اردوغان و اسد برگزار شود، اما با مخالفت اسد به پشتیبانی ایران این اتفاق نیفتاد و روسیه هم نتوانست در این باره کاری کند و نگران نزدیکی بیشتر دمشق و تهران است. طرف دیگر اسرائیل است که در کنار حملات روزانه خود به سوریه و تهدیدها برای ترور بشار اسد به روسیه نیز فشار می‌‎آورد که او را برای دور شدن کامل از ایران متقاعد کند.

یکی از اهداف سفر اخیر ران درمر، وزیر امور راهبردی اسرائیل به روسیه نیز همین بود. سفر اخیر اسد هم به مسکو به دور از این تحرکات نیست. وی در طول یک‌سال اخیر با سکوت خاصی در قبال جنگ غزه و لبنان تلاش داشت که کج‌دار و مریز از این فشارها عبور کند، اما به نظر می‌رسد که آنچه امروز از او خواسته می‌شود، اعلام جدایی کامل از ایران است.  به هر حال، اکنون وی در برابر دوراهی سرنوشت‎سازی است و تحولات حلب و ادلب نیز فشارها را مضاعف می‌کند.

در نهایت احتمال ترور او یا کنارگذاشتن بیشتر از قبل است اما این تحولات موجب کاهش نفوذ روسیه در سوریه نمی‌شود؛ به این علت که صحنه‌گردانان اصلی سیاست در سوریه بازیگران خارجی هستند نه دولت آن و نه مخالفانش. از این رو، اگر مسکو پشت پرده و جداگانه با ترکیه و اسرائیل در سوریه بسته باشد، در آینده به عنوان تنها متحد دمشق بدون حضور قوی رقیب ایرانی نقش‌آفرینی بیشتری می‌تواند داشته باشد. 

همچنین با بازگشت ترامپ، احتمال تلاش برای وجه‌المصالحه قرار دادن حضور ایران در سوریه بیشتر می‌شود. اگر قبلاً منطقه نگران اتحاد چهارگانه ترامپ، نتانیاهو، بن‌سلمان و بن زاید بود، «احتمالاً» در آینده شاهد مثلث ترامپ، پوتین و نتانیاهو باشد. البته آنچه بیان شد، خوانشی اولیه بنا بر برخی نشانه‌هاست و برای شناخت بهتر موضع واقعی روسیه باید دید در روزهای آتی چگونه عمل خواهد کرد.

ناگفته هم نماند که ترکیه چه چراغ سبزی برای این حمله نشان داده باشد، چه موافقت، هدفش صرفاً انتقام‌گیری از اسد به علت مواضع اخیرش نیست، بلکه هدف دیگر احتمالاً تدارک تحرکی علیه حکومت خودگردان کُردی در آینده‌ای نه‌چندان دور باشد و چه‌بسا خروج نیروهای روسیه از تل‌رفعت پیش‌درآمدی برای آن باشد.

کد مطلب: ۲۷۶۳۲ - ۱۰ آذر ۱۴۰۳۰۰:۴۰ - هم‌میهن

میرزابیکی نایینی سرپرست فرمانداری ویژه شهرستان نایین بعد از ظهر چهارشنبه ۷ آذر ماه در سفر به روستای چوپانان ضمن ادای احترام به مقام شامخ شهدای این روستا در جلسه ای با حضور دهیار و اعضای شورای اسلامی این روستا شرکت نمود و به بررسی مسائل و مشکلات روستای چوپانان پرداخت.شایان ذکر است در این سفر چند ساعته جباری بخشدار انارک نیز سرپرست فرمانداری ویژه شهرستان را همراهی می نمود.

همچنین سرپرست فرمانداری ویژه شهرستان نایین در ادامه بازدید از بخش انارک با همراهی جباری بخشدار انارک در محل شهرداری انارک حاضر و با شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر انارک دیدار نمود.
میرزابیکی نایینی در ادامه در جلسه با شهردار و شورای اسلامی این شهر از نظام مسائل این شهر جویا گردید.

۸ آذر ۱۴۰۳ - فرمانداری نایین

مقالات دیگر...