آثار مس در تل ابليس كرمان 6000 سال قدمت دارد. كهن‌ترين منطقه‌اي كه تاكنون آثار ذوب مس در آن بدست آمده است، تپه‌ي باستاني سيلك كاشان مي‌باشد. از حفاري‌هاي دكتر گيرشمن در سيلك، شماري ابزارآلات مسين پيش از تاريخ به‌دست آمده كه آشكارا از كهن‌ترين نمونه‌هاي به‌دست آمده از تل ابليس، قديمي‌ترند. در استان سمنان نيز آثار كارهاي شدادي چند هزار ساله به‌دست آمده است.
به نظر ورتايم قديمي‌ترين كانسار مس ايران كانسار تالمسي در نزديكي انارك اصفهان است و گمان مي‌رود كه اهالي سيلك كاشان مس مورد نياز خود را از اين محل تأمين مي‌كرده‌اند.
... شروع استخراج مس به روش نوين در ايران را مي‫توان مربوط به سال 1315 كه اداره كل معادن تأسيس شد دانست، كه انگيزه اصلي آن تأمين فلز مس براي كارخانجات مهمات سازي ارتش بود. اداره كل معادن وقت در نواحي مس خيز شناخته شده در آن زمان مانند انارك، عباس آباد و سبزوار فعاليتهايي را آغاز نمود و براي اين منظور كارخانه‫اي در ناحيه غني آباد جنب شهرري تأسيس گرديد كه ظرفيت آن بيست تن مس در شبانه روز بود.
(سیری در ایران 19/4/96 مس در ایران)

معدن نخلک جزء قدیمی‌ترین معادن ایران است و سابقه فعالیت معدن کاری در این مجتمع به بیش از دوهزار سال قبل می‌رسد.
در حال حاضر این مجتمع تحت پوشش شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران اداره می شود كه به‌عنوان یک مركز معدنی صنعتی در حاشیه كویر مركزی ایران، در فاصله 120 كیلومتری شمال شرق شهرستان نائین و 45 كیلومتری انارک در قسمت شرقی یک رشته كوه منفرد واقع شده است. آب و هوای منطقه گرم و خشک و بلندترین قله آن حدود یک هزار و 440 متر از سطح دریا ارتفاع دارد؛ اما كارهای معدنی عمدتا در ارتفاع بین هزار (سطح زمین ) تا 800 متری (طبقه 200 متری) صورت می گیرد.
یک جاده شوسه 35 كیلومتری از انارک تا معدن متروكه چاه خربزه و از آنجا 16 كیلومتر جاده آسفالت سرد راه  ارتباطی این معدن با سایر نقاط كشور است.
معدن سرب نخلک از زمان‌های باستانی بهره برداری شده است و تعداد زیادی آثار از كارهای قدیمی، ابزار سنگی و وسایل ساخته شده از آهن خام كه در این ناحیه یافت شده، موید این نظر است. به‌علاوه وجود یک كاروانسرای مخروبه قدیمی می‌تواند مبین عبور یک راه ارتباطی از جنوب شرقی معدن باشد. قدمت این كارها كه در  عمق 125 متری (نزدیک سطح آب) دیده شده، حدود دو هزار  سال حدس زده می شود.
در دوران معاصر، این معدن 53 سال پیش در حال بهره برداری دیده شده و تا سال 1332 كه به شركت سهامی كل معادن و ذوب فلزات ایران واگذار شده است، با كمک یک كوره ابتدایی كه به وسیله هیزم گرم می شده به ذوب سرب نیز مبادرت کرد‌ه‌اند.
تولید اصلی معدن نخلک كنسانتره سرب با عیار 55درصد است. مواد معدنی استخراجی حاوی کانی‌های گالن یا سولفور سرب و سروزیت یا کربنات سرب است. مواد معدنی از کارگاه‌های استخراج از عمق 200 متری زمین با تلاش و کوشش کارگران زحمتکش این مجتمع استخراج شده و توسط اسکیپ به سطح زمین منتقل می‌شود. ظرفیت استخراج ماده معدنی حدود سه هزار تن در ماه و با عیار 7درصداست. پرسنل مجتمع در حال حاضر 135 نفر بوده و با نیروهای پیمانکاری بالغ بر 230 نفر هستند، طی سال گذشته 100 نفر به مجموعه افزوده شده است. تولید کارخانه مجتمع ماهیانه 300 تن کنسانتره است. مواد استخراج شده از معدن توسط کامیون از قسمت اسکیپ به کارخانه منتقل می‌شود. این مواد در ابتدای کار روی سرند اصلی به ابعاد 25 در 25 قرار گرفته و مواد زیر این ابعاد وارد سنگ شکن اولیه (فکی) شده و پس از خردایش تا هفت سانتیمتر از طریق یک نوار نقاله به سرندهای لرزان هدایت می شوند. ابعاد این سرندها سی در سی میلیمتر و ده  در ده میلیمترند. در مسیر عبور به سمت سرندهای لرزان این مواد توزین شده و همچنین توسط یک آهنربای الکتریکی مواد فلزی از مدار خارج و میزان بار ورودی کارخانه ثبت می‌شود.مواد در روی سرندهای لرزان که دو طبقه‌اند، جدا سازی شده و مواد زیر یک سانتیمتر از سرند زیرین عبور و وارد سیلو یا بونکر ذخیره کارخانه که ظرفیت آن 90 تن است، می‌شود. مواد درشت تر وارد سنگ شکن ثانویه یا مخروطی شده و پس از خردایش تا زیر یک سانتیمتر مجددا به قسمت سرندهای لرزان بازگشت می‌کند. این عمل آنقدر ادامه پیدا می کند تا همه مواد به ابعاد زیر یک سانتیمتر برسند.
(روزنامه اصفهان زیبا- شنبه ۱۷ تیر ۱۳۹۶ - شماره 2967)

انارک نیوز - متأسفانه با خبر شدیم استاد میر جلال فاطمی اناركی (نویسنده مقتدری كه خاطراتش را در این وبلاگ منتشر می کردیم) جان به جان آفرین تقدیم کرده است با عرض تسلیت به خاندان محترم فاطمی و همسر و نوه هایش یکی از خاطرات او را که آخرین نوشته های منتشر شده اش می باشد را در زیر می آوریم. روحش شاد و یادش گرامی باد.
خاطرات یکی از کاندیدا های دوره اول مجلس شورای اسلامی از نائین
خاطراتی ازجوانانی مانند احمد مومنی در سال های 60 به بعد
چشمانم سفید شد تا یکی از این جوانان خودش را نشان بدهد .انچه در باره این جوانان می گویم به دور از کلمه ای اغراق است .اولین دوره انتخابات مجلس پس از انقلاب درحال برگزاری بود . تعداد کاندیداهای شهرستان نائین به 12 نفر میرسید . از انارک من و اقای مهندس فرازی . یک روحانی از خور و بیابانک و سایرین از شهر نائین .شبی جلسه مهمی در خانه یکی از سرشناسان نائین و با حضور افرادی صاحب نام و تاثیر گذار در انتخابات برقرار بود .اینکه تعداد کاندیداها کم شود و خودشان از میان خودشان کاندیدای اصلح را انتخاب کنند . کسی پا پس نکشید . هنوز رای گیری دور اول نتیجه اش اعلام نشده بود . من یک نفر را به چشم دکور نگاه میکردند . نه نام و رسمی داشتم . وابسته به حزبی نبودم. هیچ پولی نیز برای هزینه های انتخابات تخصیص نداده بودم.انتظار انصراف داشتند . خیلی هم پا پی من نشدند چون میدانستند که کسی رای اش را به من نمیدهد .یکی از کاندیداها دکتر حسینی استاد دانشگاه و تحصیل کرده امریکا بود .هزینه سنگینی برای این انتخابات در نظر گرفته بود . به سبک انتخابات امریکا  کارناوال های اتوموبیل تشکیل میداد و برای قدرت نمائی به انارک و خور و بیابانک و جندق و تمام روستاها میرفت و مخارجی غیر معمول میکرد . در اینجلسه دکتر حسینی بلند شد تا حرف هایش را بزند . با این جمله شروع کرد .یک جوان انارکی از 40 جوان تحصیلکرده نائینی بهتر است .گفت : شما کاندیداها با چشمان خودتان دیده اید که این جوانان انارکی برای پیروزی کاندیدایشان  چه خون دلی می خورند . با شکم گرسنه در صحراها، جاده ها و عمق معادن  پوستر تبلیغاتی می چسبانند. با جان ودل وبدون اینکه کمترین انتظاری داشته باشند برای پیروزی کاندیدایشان جان می کنند . ای کاش که در نائین فقط چند نفر ازاین جوانان مخلص پیدایشان میشد  بدون ذره ای تردید جوانان زیر 30 سال سن انارک را در اوائل انقلاب ، رشید ترین ، بی ریاترین ، و سالم ترین جوانان انارک میدانم . بسیاری از کاربران جوان امروزی ما  فرزندان همان جوانان هستند . چند روز بعد از این جلسه نتیجه دور اول انتخابات نائین اعلام شد که اینجانب و دکتر شمس الدین حسینی به دور دوم راه پیدا کردیم .استاندار اصفهان اقای کاظم بجنوردی از اعضای اصلی حزب جمهوری خواه بود .برایش سرافکندگی بود که از یکی از شهرستانهایش ( نائین) کاندیدای حزب موفق نشود . اقای حسینی از اعضای حزب جمهوری خواه نیز بود . روز 24 /12/ سال 58 نتیجه دور اول اعلام شد. این مخلص و دکتر حسینی به دور دوم انتخابات راه پیدا کردیم . دور دوم باید در اردیبهشت برگزار می شد . فردای اعلام نتیجه انتخابات دور اول ، در تاریخ 29 اسفند نامه ای از استانداری دریافت کردم که پاک سازی شده ام . هیچ دلیلی بر علت پاکسازی بیان نشده بود . مامورین حزب در سرتاسر حوزه انتخابیه پراکنده بودند و از گفتن هیچ تهمت و ناسزائی دریغ نمیکردند . معذلک دور دوم انتخابات را نیز با اکثریت ارا من بردم .با حدود کمتر از 1000 رای نسبت ب کاندیدای دیگر . تنها راهش این بود که برخی ز صندوق های جندق را باطل کنند . استدلالشان نیز نسبتا محکمه پسند بود.
-چرا مردم جندق حتی یک رای مخالف به اقای فاطمی نداده اند و 4000 رای به نفع ایشان به صندوق ریخته شده است ؟  این چند صندوق مورد شک و تردید است و ارای ان باطل میشود .
مهدی اشرف نتوانست به احساساتش غلبه کند , در حضور من به فرمانداری امد و سیلی محکمی به پای گوش فرماندار زد . به اطاق فرماندار رفتیم . صادقانه چنین گفت :خدا میداند هیچ کاری از دست من ساخته نیست . مامورین خاصی از تهران امده اند که همگی صاحب اختیارند . حق با شماست . موضوع انتخابات نائین را برخی روزنامه ها با اب و تاب نوشتند منجمله روزنامه جنبش با عنوان : از شگفتی های انتخابات  !!!!  اقای مومنی در جریان این وقایع هستند . کلیه جوانان ان روز انارک که رویا هایشان نقش بر اب شد از کم و کاست قضایا مطلعند . جلال
(چوپانان آباد - شنبه 13 خرداد 1396 - نویسنده: نسل سومی)